 |
| Autor |
Wiadomość |
| L4mpX |
 Wysłany: Pią 12:54, 22 Cze 2007 Temat postu: Siły powietrzne Albanii |
|
POCZĄTKI LOTNICTWA W ALBANII I CZASY ZIMNEJ WOJNY
Pierwsze próby utworzenia lotnictwa wojskowego w Albanii u boku armii austrowęgierskiej uczyniono w 1918 r. zamawiając w Austrii 3 samoloty Lohner, jednak samolotów tych nie dostarczono.
Oficjalne godło Aviacioni Ushtarak Shqipëtar (wygląd obecny).
Albańskie lotnictwo wojskowe powstało w 1947 r., gdy Sowieci dostarczyli samoloty Jak-9 (12 sztuk) i Po-2 (kod NATO: "Mule").Cały rozwój lotnictwa albańskiego znajdował się pod pełną radziecką kontrolą (aż do zarwania stosunków z ZSRR i nawiązania współpracy z Chinami w 1961 r.). Sowieci zbudowali w Albanii także kilka własnych baz lotniczych. Jedną z nich założono na wyspie Sazan, tylko 70 km od Włoch.
Warto zauważyć, że aż do upadku reżimu komunistycznego na początku lat 90-tych siły powietrzne były jedyną formacją lotniczą w Albanii, gdyż nie istniało tam w ogóle lotnictwo cywilne. Dopiero w latach 90-tych zaczęto w Albanii stosować cywilne znaki ZA-... (np. ZA-MAL).
Jakowlew Jak-9 (kod NATO: "Frank") - pierwszy myśliwiec Albańskich Sił Powietrznych.
Podobnie jak w innych państwach UW, pierwszym śmigłowcem armii albańskiej był Mil Mi-1 "Hare".
Szkolenie odbywało się początkowo na samolotach Jakowlew Jak-11 i Jak-18 "Max" (na zdjęciu).
W czasie Zimnej Wojny albańskie lotnictwo brało ograniczony udział w potyczkach powietrznych między Układem Warszawskim a NATO. Przykładowo w dniu 23 grudnia 1957 r. albańskie Shenjang'i zestrzeliły amerykańskiego
T-33 (nr. fabr. 514413). Doszło także do co najmniej jednego przechwycenia zachodniego samolotu pasażerskiego oraz balonów szpiegowskich NATO. W 1968 r. Albania zerwała stosunki z ZSRR na rzecz współpracy z Chinami, a w 1968 r. wystąpiła z Układu Warszawskiego.
Shenjang J-2 (MiG-15bis, kod NATO: "Fagot"). Te archaiczne myśliwce znajdują się na wyposażeniu AUS do dziś.
Shenjang F-4 (MiG-17F) służy obecnie, jako lekki samolot szturmowy.
Shenjang FT-5, dwumiejscowa treningowa wersja JJ-5 (MiG-17).
CZASY WSPÓŁCZESNE
Obecnie większość albańskich samolotów jest produkcji chińskiej. Albania posiada 3 pułki myśliwskie i 3 szturmowe stacjonujące min. w Durres Szijak, Kucove i Valona. Obecnie stan techniczny Armii Albańskiej jest tragiczny. Najprawdopodobniej albańskie samoloty latają bardzo rzadko. W Albanii widoczny jest także brak nowych urządzeń lotniskowych. Np. na lotnisku w Tiranie (stolica Albanii) do późnych lat 90-tych nie było radaru!
Jednocześnie trzeba przyznać, że mechanicy albańscy muszą być doskonale wyszkoleni, skoro potrafią utrzymać w kondycji lotnej takie zabytki jak J-6 (MiG-19), czy nawet J-2 (MiG-15)! Ogólnie rzecz biorąc większość sprzętu armii albańskiej pod koniec lat 90-tych przedstawiała stan techniki z lat 60-tych. Albania była i jest jedynym europejskim użytkownikiem chińskich kopii MiGów.
Shenjang J-6 (MiG-19S, kod NATO: "Farmer") - podstawowy myśliwiec AUS.
Shenjang J-6, baza lotnicza Kucove, 1999 r.
--------------------------------------------------------------------------------
Szkolenie podstawowe pilotów albańskich odbywa się na Nanchang'u CJ-6 - zmodernizowanym Jak'u-18.
NIESPODZIEWANY CHRZEST BOJOWY
Pod koniec XX w. Albańskie Siły Powietrzne zostały użyte bojowo w czasie dwóch konfliktów. Pierwszym z nich była wojna domowa w latach 1997-1998.
Niezadowolenie większości społeczeństwa albańskiego z pogarszającej się sytuacji gospodarczej i rządów prezydenta Berishy doprowadziło na początku 1997 do wybuchu zamieszek i w rezultacie do zachwiania stabilności kraju. Protesty nasiliły się zwłaszcza na południu kraju, gdzie niektóre miasta zostały opanowane w 1997 przez ich mieszkańców. W czasie tych zamieszek Sali Berisha rozkazał lotnikom zaatakować strajkujący tłum w mieście Vlora na południu państwa. Pewnego marcowego dnia z lotniska Rinas koło Tirany wystartował JJ-2 (MiG-15UTI) z dwoma pilotami na pokładzie. Po starcie piloci dowiedzieli się o ww. rozkazie prezydenta i skierowali samolot w stronę Vlory. Na szczęście okazali się prawdziwymi lotnikami i zamiast zaatakować cywilów, zdecydowali się na ucieczkę do Włoch i poproszenie o azyl polityczny. Lecieli jednak uzbrojonym samolotem i obawiali się zestrzelenia przez włoskie myśliwce, więc kontynuowali lot na bardzo małej wysokości, prawie dotykając fal Adriatyku poniżej zasięgu radarów. Wylądowali bezpiecznie na jednym z włoskich lotnisk lokalnych (Galatina), które było o 100 m krótsze niż przewiduje instrukcja JJ-2. Ludność albańska okrzyknęła ich bohaterami, lecz nie mogli wrócić do Albanii z powodu sądu wojennego, który skazał ich za nie wykonanie rozkazu. Obecnie żyją we Włoszech. W czasie tego konfliktu strajkujący tłum zniszczył także co najmniej jednego Z-5 (Mi-4) z eskadry rządowej za pomocą siekier...
Shenjang FT-2/JJ-2 (MiG-15UTI) nr. 3-26, który uciekł z Albanii na włoskie lotnisko Galatina w marcu 1997 r.
--------------------------------------------------------------------------------
Albańskie JJ-2 nr. 5-11 oraz 3-38.
--------------------------------------------------------------------------------
W czasie wojny w Kosowie w 1999 r. Albańskie Siły Powietrzne zostały użyte do wsparcia wojsk ochrony pogranicza, które były atakowane przez wojska serbskie. Albańczycy przerzucili wtedy na granicę z Kosowem połowę swojej armii. W czasie działań albańskie wojska naziemne uszkodziły jednego serbskiego MiGa-29. Serbowie zestrzelili prawdopodobnie 3 albańskie J-7:
DATA: JEDNOSTKA: TYP: PILOT: POCISK: TYP :
10.06.99 83LAP/JRViPVO MiG-21bis ? R-60 J-7 (MiG-21F13) zestrzelony Albańskie Siły Powietrzne
10.06.99 83LAP/JRViPVO MiG-21bis ? R-60 J-7 (MiG-21F13) zestrzelony Albańskie Siły Powietrzne
10.06.99 83LAP/JRViPVO MiG-21bis ? R-60 J-7 (MiG-21F13) zestrzelony Albańskie Siły Powietrzne
--------------------------------------------------------------------------------
Shenjang J-7 (MiG-21F13) - trzy takie samoloty zostały prawdopodobnie zestrzelone przez serbskie MiGi-29A (oznaczone w Jugosławii jako L-1 w dniu 10 czerwca 1999 r. Jak widać różnica technologiczna między ww. myśliwcami była druzgocąca...
Obecnie Albańskie Siły Powietrzne zatrudniają 3572 ludzi, w tym:
Oficerowie - 609
Podoficerowie - 615
Żołnierze - 511
Żołnierze w rezerwie - 1581
Pracownicy cywilni - 256
W sumie - 3572 ludzi
Albańskie samoloty wojskowe są podzielone na pułki, które zawierają co najmniej 3 eskadry (skuadrilje). Każda skuadrilje posiada 15-20 samolotów.
Albańskie lotnictwo wojskowe dysponuje kierowanymi pociskami powietrzne-powietrze typu RS-2US (AA-1 "Alkali") oraz K-13 (AA-2 "Atoll"). Są to najprawdopodobniej w większości chińskie kopie tych radzieckich rakiet.
Typ Ilość Przeznaczenie Źródło zakupu
MiG-23 "Flogger" 4+ myśliwski Niemcy
Shenyang F-7A (MiG-21F13) "Fishbed" 22 myśliwski Chiny
Shenyang F-6 (MiG-19S) "Farmer" 32 myśliwski Chiny
Shenyang FT-6 "Farmer" 1 szkolny Chiny
Shenyang F-5 (MiG-17PF) "Fresco C" 11 szturmowy Chiny
Shenyang FT-5 "Fresco" 3 treningowy Chiny
Shenyang F-4 (MiG-17F) "Fresco" 2 szturmowy Chiny
Shenyang F-2 (MiG-15bis) "Fagot" 13 trenigowy/myśliwiec Chiny
Shenyard FT-2 (MiG-15UTI) "Midget" 11 treningowy Chiny
Nanchang CJ-6 6 Szkolenie podstawowe Chiny
Nanchang Y-5 (An-2) "Colt" 4 transportowy Chiny
Harbin Z-5 (Mi-4) "Hound" 21 transportowy/salonka Chiny
Harbin H-5 (Ił-2 "Beagle" 1 bombowiec Chiny
Harbin Y-3 (Ił-14) "Crate" 4 transportowy Chiny
A.S350B "Ecureuil" 3 transportowy Francja
Bell 222UT 1 transportowy USA
AB 206
AB 205
2
7
VIP/transportowy
trasportowy
Włochy
Alouette III 4 transportowo-łącznikowy Szwajcaria
--------------------------------------------------------------------------------
Pułk Lotniczy Eskadra Typ samolotu/śmigłowca Lotnisko
4004 PL* Vlorë (Tiranë)
1 skuadrilje CJ-6
2 skuadrilje F-2/FT-2/S-103 Kuçovë (Berat)
4010 PL Zadrima (Lezhë)
1 skuadrilje F-7A/FT-5
2 skuadrilje F-6
3 skuadrilje F-6
4020 PL Rinas (Tiranë)
1 skuadrilje F-6/FT-2
2 skuadrilje F-6/FT-2/H-5
4030 PL Kuçovë (Berat)
1 skuadrilje F-6/FT-2
2 skuadrilje F-5/FT-5/FT-2
4040 PL Farka (Tiranë)
1 skuadrilje Mi-4S
2 skuadrilje Z-5
3 skuadrilje Z-5
4050 PL Vlorë (Tiranë)
1 skuadrilje An-2/Y-5/CJ-6/AS.350/Bell 222
*PL - Pułk Lotniczy
--------------------------------------------------------------------------------
NAZIEMNA OBRONA PRZECIWLOTNICZA
Dysponuje jedynie pociskami S-75 Wołchow/Dźwina (SA-2 "Guideline") oraz przenośnymi rakietami przeciwlotniczymi HN-5, będącymi chińskimi kopiami radzieckich pocisków 9K32 Strieła-2 (SA-7 "Grail").
Oprócz tego armia albańska dysponuje standardową altylerią przeciwlotniczą dla państw byłego Układu Warszawskiego, jak np. armata S-60 czy samobieżnymi ZSU-57-2 (a raczej ich chińskimi kopiami Typ 80 2x57 mm).
PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ
W najbliższych latach planuje się wycofanie przestarzałych samolotów i zastąpienie ich nowszymi konstrukcjami (MiG-21MFbis, MiG-23MF, F-16A?). Nowe samoloty bojowe będą wprowadzone w dużo mniejszej liczbie niż obecnie, gdyż konflikty graniczne udało się już zażegnać i Albania nie jest już realnie zagrożona agresją państw obcych. Przywiązuje się także dużo uwagi do modernizacji infrastruktury lotniskowej, w tym urządzeń radarowych. Albania jest także zainteresowana wstąpieniem do NATO. Za podstawowe zadania Albańskich Sił Powietrznych w XXI w. uważa się transport środków na potrzeby gospodarki. W 2003 r. Albania oficjalnie poparła amerykański atak na Irak, jednak nie wzięła w nim udziału.
Pod koniec lat 90. na wzór zachodni na albańskich samolotach pojawiły się godła.
--------------------------------------------------------------------------------
Harbin Y-3 (Ił-14), ten przestarzały samolot stanowi obok Harbina Z-5 (Mi-4) trzon
lotnictwa transportowego Albanii.
--------------------------------------------------------------------------------
Harbin Z-5 (Mi-4)
Harbin Z-5 w wersji salonka. Co najmniej jeden śmigłowiec tego typu został zniszczony za pomocą siekier przez strajkujący tłum w 1997 r.
Nanchang Y-5 (An-2), 1998 r.
--------------------------------------------------------------------------------
Harbin H-5 (Ił-2, prawdopodobnie w Albanii użyciu pozostaje jeszcze jeden taki bombowiec.
--------------------------------------------------------------------------------
Bell-222UT
--------------------------------------------------------------------------------
NO COPY |
|
|
|
|
